
Zabytki oraz przedmioty zabytkowe są ważnym elementem naszej historii i świadectwem przeszłych pokoleń. Jednak do części z nich dostęp jest mocno utrudniony, są w szczątkowej formie lub nie jest możliwe prezentowanie ich w innym miejscu. W takich sytuacjach z pomocą przychodzą nowe technologie.
Jedną z nich jest aplikacja mobilna Karpackie Epizody Wielkiej Wojny stworzona przez zespół dr Marcina Czarnowicza który od ponad 5 lat prowadzi badania archeologiczne oraz badania historyczne na obszarze położonym w okolicy Komańczy na Podkarpaciu. Badania te mają za zadanie przywrócenie pamięci o wydarzeniach z okresu Wielkiej Wojny głownie z walk które toczyły się o przełęcze Karpackie na początku roku 1915.
Aplikacja Karpackie Epizody Wielkiej Wojny ma ułatwić dotarcie do miejsc które często zostały zatracone w krajobrazie, porośnięte bujnie przez roślinność lub zachowały się w minimalnym zakresie. Turysta przemierzające wyznaczone szlaki w Rezerwatach Przyrody będzie prowadzony poprzez kolejne punkty w których otrzyma informacje o wydarzeniach jakie tam miały miejsce. Oprócz informacji w formie tekstu użytkownik aplikacji dostanie duży zbiór materiałów zdjęciowych, filmowych oraz nagrań dźwiękowych. Jednak to co czyni aplikację szczególnie unikatową to realistyczne modele 3D, które poprzez wykorzystania technologii rzeczywistości rozszerzonej (AR), będzie mógł umieścić w otaczającym go świecie. Dzięki temu będzie mógł obejrzeć model z każdej strony i zapoznać się z każdym jego szczegółem. Do pracy nad aplikacja zostali zaproszeni najlepsi specjaliści: naukowcy Wydziału Historii UJ, graficy komputerowi, osoby odpowiedzialne za tworzenie modeli 3D oraz programiści.
Inną niezwykle trudną procedurą jest obrazowanie eksponatów archeologicznych. Jest ona skomplikowana ze względu na unikatowość i wartość badanych obiektów oraz fakt, że nie można ingerować w ich strukturę. Mikrotomografia komputerowa (micro-CT) to nieinwazyjna technika badawcza, która dzięki użyciu promieniowania rentgenowskiego pozwala w sposób niedestrukcyjny zobrazować trójwymiarowe struktury wewnętrzne badanego obiektu.
W Zakładzie Fizyki Medycznej na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ naukowcy w Laboratorium Mikrotomografii Komputerowej wykorzystują micro-CT do szeregu badań biomedycznych i materiałowych ze szczególnym uwzględnieniem badań archeologicznych i antropologicznych. Technika micro-CT pozwala uzyskać precyzję na poziomie nawet 1 μm. Możliwe jest dokonywanie wirtualnych cięć, rekonstrukcje porowatości, kanałów i wewnętrznych przestrzeni. Wysoka zdolność rozdzielcza pozwala na uzyskanie wysokiej precyzji danych morfometrycznych na podstawie stworzonego modelu 3D. Stworzony model może posłużyć do wizualizacji i druku 3D.
Autorzy: Katarzyna Małek-Ziętek i Marcin Kącki